โปรแกรมที่ใช้ในการแก้ไขเท็กไฟล์ต่างๆบนระบบ UNIX/Linux มีใช้ด้วยกันหลายตัว แต่จะเสนอตัวหลักๆสองตัวที่มีอยู่ในแทบทุกระบบคือ vi และ nano เลือกใช้ตามความถนัด ส่วนตัวชอบ nano มากกว่าเพราะง่าย แต่ถ้าอยากเท่ก็ต้อง vi เลือกอะไรก็ได้ไม่ว่ากัน
vi : ไวจริงๆ
| คำสั่ง | ความหมาย |
| # vi | เปิดโปรแกรมวีไอ |
| # vi filename | สร้างไฟล์ใหม่หรือเปิดไฟล์ที่มีอยู่แล้ว |
| Esc | สลับระหว่างโหมดพิมพ์กับโหมดคำสั่ง |
| i | เริ่มพิมพ์ข้อความหน้าตำแหน่งที่เคอร์เซอร์อยู่ |
| a | เริ่มพิมพ์ข้อความหลังตำแหน่งที่เคอร์เซอร์อยู่ |
| dd | ลบบรรทัดที่เคอร์เซอร์อยู่ทั้งบรรทัด |
| x | ลบตัวอักษรตรงตำแหน่งที่เคอร์เซอร์อยู่ |
| l | เลือนเคอร์เซอร์ไปทางขวา (ใช้ปุ่มลูกศรเลือนซ้ายขวาก็ได้นะ) |
| h | เลือนเคอร์เซอร์ไปทางซ้าย |
| k | เลือนเคอร์เซอร์ขึ้น 1 บรรทัด |
| j | เลือนเคอร์เซอร์ลง 1 บรรทัด |
| ^ | เลือนเคอร์เซอร์ไปต้นบรรทัด |
| $ | เลือนเคอร์เซอร์ไปท้ายบรรทัด |
| Ctrl + f | เลือนเคอร์เซอร์ไปหน้าถัดไป 1 หน้า |
| Ctrl + b | เลือนเคอร์เซอร์ไปหน้าก่อนหน้า 1 หน้า |
| u | ยกเลิกคำสั่งล่าสุดที่ทำ |
| / | ใช้สำหรับค้นหาคำ เช่น /virtual จะเป็นการค้นหาคำว่า virtual |
| :w | ทำการบันทึกข้อมูล |
| :wq | ทำการบันทึกข้อมูลและออกจากโปรแกรม |
| :q! | ออกจากโปรแกรมโดยไม่ทำการบันทึก |
| nG | เลือนไปยังบรรทัดที่ต้องการ เช่น 100G จะกระโดดไปที่บรรทัดที่ 100 |
| yy | คัดลอกข้อมูลทั้งบรรทัดที่เคอร์เซอร์อยู่ |
| p | วางข้อมูลที่ได้ทำการคัดลอกเอาไว้ |
nano : โอ้โหแจ่ม
| คำสั่ง | ความหมาย |
| # nano | เปิดโปรแกรมนาโน |
| # nano filename | สร้างไฟล์ใหม่หรือเปิดไฟล์ที่มีอยู่แล้ว |
| Ctrl + G | แสดงคำสั่งที่สามารถใช้งานได้ทั้งหมด |
| Ctrl + X | ออกจากโปรแกรม |
| Ctrl + O | บันทึกข้อมูล |
| Ctrl + R | เปิดไฟล์ที่มีอยู่แล้วและนำมาแทรกในไฟล์ปัจจุบัน |
| Ctrl + W | ค้นหาคำที้ต้องการ |
| Ctrl + A | เลือนเคอร์เซอร์ไปทางซ้ายสุดของบรรทัด |
| Ctrl + E | เลือนเคอร์เซอร์ไปทางขวาสุดของบรรทัด |
| Ctrl + Y | เลือนเคอร์เซอร์ไปหน้าถัดไป 1 หน้า |
| Ctrl + V | เลือนเคอร์เซอร์ไปหน้าก่อนหน้า 1 หน้า |
| Ctrl + K | ทำการตัดข้อมูลในบรรรทัดที่เคอร์เซอร์อยู่ทั้งบรรทัดไปเก็บไว้ที่บัฟเฟอร์ และใช้คำสั่ง Ctrl + U เพื่อนำข้อมูลในบัฟเฟอร์ไปวางที่อื่นได้ |
| Ctrl + D | ลบตัวอักษรในตำแหน่งที่เคอร์เซอร์อยู่ |
| Ctrl + \ | ค้นหาและแทนที่ด้วยคำที่ต้องการ |
| Ctrl + C | แสดงตำแหน่งบรรทัดที่เคอร์เซอร์อยู่ |
| Ctrl + ^ | มาร์คตำแหน่งเริ่มต้นที่จะทำการคัดลอกข้อมูลและใช้ลูกศรเลือนเคอร์เซอร์ไปยังตำแหน่งที่ต้องการเพื่อระบุขอบเขตที่ต้องการ และหากกด Ctrl + ^ อีกครั้งจะเป็นการยกเลิกการมาร์คตำแหน่ง |
| Ctrl + K | ถ้าใช้คำสั่ง Crtl + K หลังจากใช้ Crtl + ^ จะเป็นการตัดข้อความที่เลือกไปเก็บไว้ในบัฟเฟอร์(เนื่องจาก nano ไม่มีคำสั่ง copy โดยตรง เมื่อทำการ Cut (Ctrl+K) แล้วให้ Past (Ctrl+U) ในตำแหน่งเดิมก่อน แล้วจึงทำการเลือนเคอร์เซอร์ไปยังตำแหน่งที่ต้องการ) |
| Ctrl + U | ทำการวางข้อมูลที่ได้ตัดเอาไว้ในบัฟเฟอร์ในตำแหน่งที่เคอร์เซอร์อยู่ |
